فرایند تحقیق علمی به مجموعه مراحل منظم و پیوسته‌ای گفته میشود که امر تحقیق علمی را آغاز تا پایان امکان‌پذیر می‌نماید. فرایند تحقیق علمی شامل مراحل کلی است که هر مرحله خود نیز دارای فرایند ریزتری است که عملیات و اقدامات مناسب با آن انجام می‌گیرد. اصل اساسی در روش تحقیق، رعایت ترتیب و نظم فرایند کلی و خرده فرایندهای هر مرحله است تا تحقیق علمی را در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با کمترین آسیب‌ها در زمینه کشف مجهول و راه‌حل مساله علمی سازد.
فرایند انجام تحقیق علمی از مراحل مختلفی تشکیل شده است که برحسب سلیقه پژوهشگران دسته‌بندی‌های گوناگونی از آن ارائه میشود. به عبارت دیگر تنوع رویکردهای تحقیقاتی نشان می‌دهد که تمامی پروژه‌های تحقیقاتی در فرایندهای خود دقیقاً یک توالی یکسان را دنبال نمی‌کنند. جدای از تنوع دسته‌بندی‌ها، فرایند تحقیق علمی باید پوشش‌دهنده کل عملیات مورد نیاز برای انجام تحقیق باشد. از طرف دیگر بین مراحل مختلف تحقیق علمی تعاملات بسیاری وجود دارد. چنانکه در شکل زیر ملاحظه میشود، فرایند تحقیق علمی از هفت مرحله تشکیل شده است که عناصر آن در درون یک چرخه قرار گرفته‌اند که به طور ضمنی نشان می‌دهد که احتمال دارد قبل از رسیدن به عنصر پنجم چند دور وجود داشته باشد. در ادامه هر یک از این عناصر به ترتیب توصیف شده‌اند.
Elements of the research process
انتخاب موضوع تحقیق اولین مرحله در تدوین و اجرای یک طرح پژوهشی است. محقق موظف است که در ابتدای تحقیق حوزه‌ی وسیعی را که مایل است در آن پژوهش کند، مشخص سازد. البته باید گفت که این انتخاب به سلیقه شخص محقق بستگی دارد. اما توصیه میشود که محقق حوزه‌ای را انتخاب کند که مورد علاقه‌اش باشد و قصد کنجکاوی واقعی و عینی را از موضوعی دارد، در غیر این صورت او انگیزه کافی برای پژوهش نخواهد داشت و احتمالاً موفقیت شایانی کسب نخواهد کرد. در این مرحله محقق باید ویژه‌ترین سوالی را که قصد یافتن جوابش را از طریق به کار بردن روش تحقیق علمی دارد، مشخص و تعریف کند و به سادگی کاری را که می‌خواهد انجام دهد، بیان نماید.
بررسی ادبیات موضوع، به روند شناسایی و بررسی تحقیقات از قبل منتشر شده‌ای اشاره دارد که با عنوان تحقیق انتخاب شده ارتباط دارد. بررسی متون موجود میتواند شالوده تحقیق باشد. در این وضعیت نمی‌خواهیم داده‌های جدیدی را در پروژه فعلی جمع کنیم، بلکه این بررسی میتواند در رابطه با موارد زیر باشد:
مدلسازی یا تدوین یک چارچوب مفهومی همانند پلی است که میان ذهن و واقعیت برقرار می‌گردد. در تعیین هر چارچوب مفهومی صفت یا صفات خاصی از پدیده مورد توجه قرار می‌گیرد. چارچوب مفهومی درواقع دنباله طبیعی طرح نظری مساله تحقیق است که به صورت عملی نشانه‌ها و خط سیرهایی را که نهایتاً برای اجرای کار مشاهده و تحلیل درنظر گرفته خواهند شد، به یکدیگر مرتبط می‌کند. درواقع چارچوب مفهومی یک چارچوب فکری نظام‌مند درباره تبیین مساله مورد تحقیق است که راهنمای پژوهشگر در جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل میباشد.
یک چارچوب مفهومی مشخص می‌کند که چگونه محقق به مفاهیم موجود در یک مطالعه و علی‌الخصوص به ارتباط بین مفاهیم می‌نگرد. مفاهیم مشخص شده و چارچوبی که در آن‌ها جای گرفته‌اند، کل مسیر مطالعه را معین می‌کند.
همانگونه که در شکل زیر می‌بینید ایجاد یک چارچوب مفهومی دارای چهار عنصر است. عملیاتی کردن مفاهیم در صورت کیفی بودن ماهیت آن‌ها، با تعیین نحوه ارزیابی و در صورت کمی بودن ماهیت، با نحوه شناسایی و یا ارزیابی آن‌ها سر و کار دارد. شناسایی مفاهیم به طور معمول یک نقطه شروع محسوب میشود، ولی این عمل به طور کلی تکراری است. یعنی تا زمان نیل به یک نتیجه رضایت‌بخش بین عناصر مختلف در جریان میباشد.
Conceptual Model
بنابراین عامل اصلی اکثر تحقیق‌ها تشریح روابط بین مفاهیم است. یکی از رویکردهایی که در این فرایند به کار می‌رود استفاده از یک «نقشه مفهومی» است که گاهی به عنوان «نقشه ذهنی» نامیده میشود. می‌توان نقشه‌کشی مفهومی را به عنوان شکلی از توفان فکری دانست و آن را به تنهایی و یا به عنوان بخشی از یک تمرین گروهی به کار گرفت.
عبارت «چارچوب مفهومی» برای تحت پوشش قرار دادن دامنه‌ی وسیعی از وضعیت و شرایط تحقیق به کار می‌رود. زمانی که تحقیق بیشتر علم محور باشد، احتمال دارد از عبارت همتراز «چارچوب نظری» نیز استفاده کرد. احتمال دارد یک چارچوب نظری علی‌الخصوص در زمانی که تحقیق در ماهیت خود کمی است، یک «مدل» نامیده شود.
پرسش‌های تحقیق، سوالاتی هستند که محققان در پروژه تحقیقاتی در پی یافتن پاسخ‌های آن‌ها می‌باشند. در کل فرایند تحقیق تعیین این پرسش‌ها یکی از دشوارترین وظایف میباشد. این پرسش‌ها نه تنها باید با عنوان تحقیق و توجیه بررسی آن مرتبط باشند، بلکه باید قابل تحقیق هم باشند، یعنی به واسطه یک استراتژی تحقیق که در ظرف یک مقیاس زمانی و با توجه به منابعی که در اختیار محقق است، قابلیت پاسخ‌دهی هم داشته باشند. در راستای پاسخگویی به سوال‌های تحقیق، وقتی متغیرهای مهم و روابط بین آن‌ها از طریق استدلال منطقی در چارچوب نظری تعیین شد، در وضعیتی قرار می‌گیریم که می‌توانیم روابط را در قالب فرضیه‌ها مورد آزمون قرار دهیم، تا پی ببریم که آیا این روابط در عالم واقعیت وجود دارند یا خیر.
در ایجاد یک استراتژی تحقیقاتی باید در خصوص جوانب مهم فرایندهای تحقیقاتی از جمله: روش تحقیق، جامعه و نمونه آماری، روش‌های گردآوری اطلاعات، روش‌های تحلیل داده‌ها، بودجه و جدول زمان‌بندی و نظایر آن تصمیم گرفت. اهداف و پرسش‌های تحقیق باید فهرستی از نیازهای اطلاعاتی را مطرح کنند.
بر اساس فرایند در گام ششم به اجرای تحقیق پرداخته میشود که جز مهمترین اجزای فرایند تحقیق به شمار می‌آید. بهترین طرح‌ها و استراتژی‌های پژوهشی بدون انجام دقیق، به نتایج مناسبی نخواهند رسید. با این حال باید یادآور شد که نتایج یک تحقیق زمانی نتیجه‌بخش خواهد بود که فرایندهای مقدماتی مطرح شده به دقت پی گرفته شده و تمهیدات مناسب برای انجام تحقیق اندیشیده شده باشد.
پس از انجام تحقیق، در گام آخر پژوهشگر به تدوین گزارش تحقیق می‌پردازد. برخلاف انجام یک تحقیق که محققان کم تجربه همواره به سرعت آن را انجام می‌دهند، نگارش نتایج معمولاً خیلی به تاخیر می‌افتد و وقت کافی برای تکمیل این وظیفه باقی نمی‌ماند. لذا، نگارش گزارش تحقیق میتواند به محض شروع پروژه آغاز شود، چرا که تمامی مراحل اولیه مثل بررسی ادبیات موجود و ایجاد چارچوب مفهومی،میتواند با پیش رفتن پروژه نوشته شود.
موضوع یا عنوان تحقیق باید دارای ویژگی هایی باشد که برخی از آن ها عبارتند از :
- به خوبی محتوای پژوهش را معرفی کند.
- در حد امکان فاقد عبارات اختصاری باشد.
- در حد امکان کوتاه و رسا باشد.
- فاقد قضاوت و القای مفاهیم باشد.
- به صورت سوالی عنوان نشود.
- به جامعه آماری مورد بررسی اشاره کند.
- به گونه ای جذاب و جالب توجه نوشته شود.
- به ابتکار خاص موجود در تحقیق اشاره کند.
موضوعات قرانی
1. اسرائیلیات در داستان حضرت ابراهیم(ع)
2. مقایسه داستان حضرت ادم و فرزندانش در قران و تورات
3. راه های نفوذ اسرائیلیات در تفاسیر قران
4. وارد کنندگان اسرائلیات در تفاسیر قران
5. جایگاه زن در قران
6. تفسیر قران در نهج البلاغه
7. نگرشی بر مکتب جامعه شناسی قران
8. فلسفه احکام در قران
9. حقوق بشر در قران
10. نصایح پدر بر فرزندان در قران
11. بررسی تطبیقی اسباب نزول در مجمع البیان و المیزان
12. انقلاب و اصلاح در قران
13. هدایت و مبانی آن در قران
14. طبیعت در قران
15. انحرافات جنسی جوانان و راهکارهای رفع آن در قران و روایات تفسیری
16. نگرشی نوین به وظایف اجتماعی ن در کتاب و سنت
17. نگرشی نوین به وظایف فردی ن در کتاب و سنت
18. تاثیر عمل در سعادت انسان از منظر قران
19. امدادهای غیبی در قران
20. سبک زندگی پیامبر در شوون خانوادگی در قران
21. امانت الهی در قران
22. وحی از دیدگاه علامه طباطبایی و فخر رازی
23. آیات تحدی در تفسیر المیزان و تفسیر کبیر
24. خوف و رجا از ددیگاه قران و روایات
25. جلوه های هنری در قران و روایات
26. خسران از منظر قران و روایات
27. ارزش حیوان از منظر قران و روایات
28. جوان در قران
29. جذبه ها در قران
30. شیوه های مقابله با تهدیدات روانی در قران و روایات
31. راههای مقابله با تهاجم فرهنگی در قران و روایات
32. تاثیر تلقین در سعادت انسان در قران و روایات
33. پژوهشیس در قرائت های تفسیر کنز الدقائق
34. پژوهشی در قرائت های تفسیر مجمع البیان
35. اولی الامر در تفسیر المیزان و کبیر
36. حیا در تفاسیر فریقین
37. فعالیت های اجتماعی ن در تفاسیر فریقین
38. نقش نماز جماعت در سعادت جوانان در قران و روایات
39. اضطراب و راههای درمان آن در قران و روایات
40. غیبت و راههای درمان آن در قران
41. ظن و بدگمانی و راههای درمان ان در قران و روایات
42. افسردگی و راههای درمان آن در قران و روایات
43. بد زبانی و راه های درمان آن در قران و روایات
44. ناسزا و ناسزاگویی و راههای مقابله با آن در قران و روایات تفسیری
45. جامعه مدنی در تفاسیر فریقین
46. جنگ روانی در قران و روایات
47. نمامی و راههای جلوگیری از آن در قران و روایات
48. مفاسد دروغ و راههای جلوگیری ازدروغگویی در قران و
49. عیب جویی و عیب گویی و راههای درمان ان در قران و روایات
50. شیوه های ترویج قران در میان نوجوانان و جوانان
51. شیوه های ترویج حجاب در جامعه از منظر قران و روایات
52. آثار استغفار در قران و روایات
53. آداب ارتباط با قران
54. منافقین در تفاسیر فریقین
55. شیوه بیان اعتقادات در قران
56. شیوه برخورد حضرت رسول خدا(ص) با مخالفان در آیات و روایات
57. غضب و راههای درمان ان در قران و روایات تفسیری
58. تجمل گرایی در قران و روایات تفسیری
59. شیوه مناظرات اعتقادی پیامبران در قران
60. ارتباط روح و بدن از دیدگاه علامه طباطبایی و فخر رازی
61. ریاست و راهکارهای ان در قران و روایات
62. شیوه های مبارزه با تجمل گرایی در قران و روایات
63. راهکارهای حل اختلاف زن و شوهر در قران و روایات
64. عوامل موثر در کاهش فشارهای روانی از منظر قران و روایات
65. مقایسه آراء اجتماعی در المیزان و کبیر
66. تسبیح موجودات در قران
67. تکبر و راههای درمان ان در قران و روایات تفسیری
68. مصونیت قران در تفاسیر فریقین
متن این اطلاعیه به‌شرح زیر است:
ملت شریف و انقلابی ایران اسلامی؛
در پی وقوع حادثه دلخراش سقوط یک فروند هواپیمای مسافربری بوئینگ737 خطوط هوایی کشور اوکراین در اولین ساعات صبح چهارشنبه 98/10/18 و در بحبوحه تهاجم موشکی به پایگاه آمریکای جنایتکار و احتمال تأثیر اقدامات نظامی در این حادثه، ستادکل نیروهای مسلح بلافاصله به‌منظور بررسی این احتمال اقدام به تشکیل هیئت بازرسی متشکل از کارشناسان فنی و عملیاتی، مستقل از سازمان هواپیمایی کشوری نمود که نتایج بررسی شبانه‌روزی و دقیق این هیئت به استحضار ملت شریف ایران می‌رسد:
1 ــ درپی تهدیدهای رئیس جمهور و فرماندهان نظامی آمریکای جنایتکار مبنی بر هدف قرار دادن تعداد زیادی از اهداف در خاک جمهوری اسلامی ایران در صورت انجام عملیات متقابل و نظر به افزایش بی‌سابقه تحرکات هوایی در منطقه، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به‌منظور پاسخگویی به تهدیدات احتمالی در بالاترین سطح آماده‌باش قرار گرفتند.
2 ــ در ساعات پس از انجام عملیات موشکی، پروازهای جنگی نیروهای تروریست آمریکایی در پیرامون کشور افزایش یافته و برخی اخبار نیز از مشاهده اهداف هوایی به‌سمت مراکز راهبردی در کشور به واحدهای دفاعی واصل و اهداف متعددی در برخی صفحات رادار مشاهده شد که موجب حساسیت بیشتر در مجموعه‌های پدافند هوایی گردیده است.
3 ــ در چنین شرایط حساس و بحرانی، پرواز شماره 752 خطوط هوایی اوکراین از فرودگاه امام خمینی(ره) حرکت نموده و درهنگام چرخش، کاملاً در حالت نزدیک‌شونده به یک مرکز حساس نظامی سپاه و در ارتفاع و شکل پروازی یک هدف متخاصم قرار می‌گیرد که در این شرایط بر اثر بروز خطای انسانی و به‌صورت غیرعمد، هواپیمای مذکور مورد اصابت قرار گرفته که متأسفانه موجب به شهادت رسیدن جمعی از هموطنان عزیز و جان باختن تعدادی از اتباع خارجی می‌گردد.
4 ــ ستادکل نیروهای مسلح ضمن عرض تسلیت و اظهار همدردی با خانواده‌های داغدار هم‌وطن و جان‌باختگان اتباع سایر کشورها و عذرخواهی به‌خاطر خطای انسانی پیش‌آمده، اطمینان کامل می‌دهد با پیگیری انجام اصلاحات اساسی در فرآیندهای عملیاتی در سطح نیروهای مسلح امکان تکرار این گونه خطاها را غیرممکن ساخته و بلافاصله مقصر آن را به سازمان قضایی نیروهای مسلح معرفی نماید تا با خطاهای صورت‌گرفته برخورد قانونی صورت گیرد.
5 ــ همچنین ابلاغ گردید تا در اسرع وقت مسئولین مربوطه در سپاه با حضور در رسانه ملی توضیحات مشروحی را به مردم شریف ارائه نمایند.
شما اگر بخواهید برای کان به معنای واقعی کلمه مفید باشید، باید نگاه انقلابی را، نگاه و نگرش انقلابِ بنیانی‌ای را که مبتنی بر تفکّر اسلامی است، در خودتان حفظ کنید و تقویت کنید. امروز خوشبختانه میبینم [با توجّه به] آنچه در حرفهایتان احساس میشود، این نگاه در شما هست؛ این را هر چه میتوانید تقویت کنید. بصیرت که بنده روی آن این همه تکیه کرده‌ام و بحث کرده‌ام، به خاطر همین است؛ اگر چنانچه ما این نگاه انقلابی را دنبال نکنیم، عقب خواهیم ماند، پیشرفتِ ما متوقّف خواهد شد؛ اگر پیشرفتی هم در اشخاص ما و افراد ما به وجود بیاید، به سود کشور نخواهد بود کما اینکه در گذشته، در دوران طاغوت همین جور بود. آن روز هم ما نخبگانی داشتیم امّا این نخبه‌ها به کار کشور نمی‌آمدند؛ حالا علاوه بر اینکه ظرفیّتها بُروز نمیکرد و استعدادها بُروز و ظهور نمیکرد، آن مقدار اندکی هم که بُروز میکرد، به نفع دیگران تمام میشد، در خدمت دیگران قرار میگرفت. فکر انقلابی، نگاه انقلابی را حتماً در خودتان تقویت کنید، حفظ کنید.۱۳۹۸/۰۵/۱۶
بیانات در دیدار مدال‌آوران المپیادهای علمی و اعضای تیم ملی والیبال جوانان
زمام امور بهبود اوضاع این کشور، دست مردم این کشور است؛ بخصوص دست جوانان. همه چیز در سایه‌ی عزم مردم، تصمیم مردم، بصیرت مردم، و ایمان مردم در این کشور میتواند در مجرای صحیح خودش قرار بگیرد و کشور را به نقطه‌ی مطلوب خودش برساند. اینکه ما دائم میگوییم «ظرفیّتهای داخلی، ظرفیّتهای داخلی»، این را باید جدّی گرفت؛ هم در زمینه‌ی مسائل فرهنگی، هم در زمینه‌ی مسائل اقتصادی، هم در زمینه‌ی مسائل اجتماعی. در همه‌ی زمینه‌ها، حتّی در زمینه‌های اختصاصی دستگاه‌ها، مثل زمینه‌های امنیّتی و غیره هم این مردم هستند که میتوانند کمک کنند، پیش ببرند کارها را و اصلاح کنند.۱۳۹۸/۰۶/۲۶
فرایند تحقیق علمی به مجموعه مراحل منظم و پیوسته‌ای گفته میشود که امر تحقیق علمی را آغاز تا پایان امکان‌پذیر می‌نماید. فرایند تحقیق علمی شامل مراحل کلی است که هر مرحله خود نیز دارای فرایند ریزتری است که عملیات و اقدامات مناسب با آن انجام می‌گیرد. اصل اساسی در روش تحقیق، رعایت ترتیب و نظم فرایند کلی و خرده فرایندهای هر مرحله است تا تحقیق علمی را در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با کمترین آسیب‌ها در زمینه کشف مجهول و راه‌حل مساله علمی سازد.
فرایند انجام تحقیق علمی از مراحل مختلفی تشکیل شده است که برحسب سلیقه پژوهشگران دسته‌بندی‌های گوناگونی از آن ارائه میشود. به عبارت دیگر تنوع رویکردهای تحقیقاتی نشان می‌دهد که تمامی پروژه‌های تحقیقاتی در فرایندهای خود دقیقاً یک توالی یکسان را دنبال نمی‌کنند. جدای از تنوع دسته‌بندی‌ها، فرایند تحقیق علمی باید پوشش‌دهنده کل عملیات مورد نیاز برای انجام تحقیق باشد. از طرف دیگر بین مراحل مختلف تحقیق علمی تعاملات بسیاری وجود دارد. چنانکه در شکل زیر ملاحظه میشود، فرایند تحقیق علمی از هفت مرحله تشکیل شده است که عناصر آن در درون یک چرخه قرار گرفته‌اند که به طور ضمنی نشان می‌دهد که احتمال دارد قبل از رسیدن به عنصر پنجم چند دور وجود داشته باشد. در ادامه هر یک از این عناصر به ترتیب توصیف شده‌اند.
Elements of the research process
انتخاب موضوع تحقیق اولین مرحله در تدوین و اجرای یک طرح پژوهشی است. محقق موظف است که در ابتدای تحقیق حوزه‌ی وسیعی را که مایل است در آن پژوهش کند، مشخص سازد. البته باید گفت که این انتخاب به سلیقه شخص محقق بستگی دارد. اما توصیه میشود که محقق حوزه‌ای را انتخاب کند که مورد علاقه‌اش باشد و قصد کنجکاوی واقعی و عینی را از موضوعی دارد، در غیر این صورت او انگیزه کافی برای پژوهش نخواهد داشت و احتمالاً موفقیت شایانی کسب نخواهد کرد. در این مرحله محقق باید ویژه‌ترین سوالی را که قصد یافتن جوابش را از طریق به کار بردن روش تحقیق علمی دارد، مشخص و تعریف کند و به سادگی کاری را که می‌خواهد انجام دهد، بیان نماید.
بررسی ادبیات موضوع، به روند شناسایی و بررسی تحقیقات از قبل منتشر شده‌ای اشاره دارد که با عنوان تحقیق انتخاب شده ارتباط دارد. بررسی متون موجود میتواند شالوده تحقیق باشد. در این وضعیت نمی‌خواهیم داده‌های جدیدی را در پروژه فعلی جمع کنیم، بلکه این بررسی میتواند در رابطه با موارد زیر باشد:
مدلسازی یا تدوین یک چارچوب مفهومی همانند پلی است که میان ذهن و واقعیت برقرار می‌گردد. در تعیین هر چارچوب مفهومی صفت یا صفات خاصی از پدیده مورد توجه قرار می‌گیرد. چارچوب مفهومی درواقع دنباله طبیعی طرح نظری مساله تحقیق است که به صورت عملی نشانه‌ها و خط سیرهایی را که نهایتاً برای اجرای کار مشاهده و تحلیل درنظر گرفته خواهند شد، به یکدیگر مرتبط می‌کند. درواقع چارچوب مفهومی یک چارچوب فکری نظام‌مند درباره تبیین مساله مورد تحقیق است که راهنمای پژوهشگر در جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل میباشد.
یک چارچوب مفهومی مشخص می‌کند که چگونه محقق به مفاهیم موجود در یک مطالعه و علی‌الخصوص به ارتباط بین مفاهیم می‌نگرد. مفاهیم مشخص شده و چارچوبی که در آن‌ها جای گرفته‌اند، کل مسیر مطالعه را معین می‌کند.
همانگونه که در شکل زیر می‌بینید ایجاد یک چارچوب مفهومی دارای چهار عنصر است. عملیاتی کردن مفاهیم در صورت کیفی بودن ماهیت آن‌ها، با تعیین نحوه ارزیابی و در صورت کمی بودن ماهیت، با نحوه شناسایی و یا ارزیابی آن‌ها سر و کار دارد. شناسایی مفاهیم به طور معمول یک نقطه شروع محسوب میشود، ولی این عمل به طور کلی تکراری است. یعنی تا زمان نیل به یک نتیجه رضایت‌بخش بین عناصر مختلف در جریان میباشد.
Conceptual Model
بنابراین عامل اصلی اکثر تحقیق‌ها تشریح روابط بین مفاهیم است. یکی از رویکردهایی که در این فرایند به کار می‌رود استفاده از یک «نقشه مفهومی» است که گاهی به عنوان «نقشه ذهنی» نامیده میشود. می‌توان نقشه‌کشی مفهومی را به عنوان شکلی از توفان فکری دانست و آن را به تنهایی و یا به عنوان بخشی از یک تمرین گروهی به کار گرفت.
عبارت «چارچوب مفهومی» برای تحت پوشش قرار دادن دامنه‌ی وسیعی از وضعیت و شرایط تحقیق به کار می‌رود. زمانی که تحقیق بیشتر علم محور باشد، احتمال دارد از عبارت همتراز «چارچوب نظری» نیز استفاده کرد. احتمال دارد یک چارچوب نظری علی‌الخصوص در زمانی که تحقیق در ماهیت خود کمی است، یک «مدل» نامیده شود.
پرسش‌های تحقیق، سوالاتی هستند که محققان در پروژه تحقیقاتی در پی یافتن پاسخ‌های آن‌ها می‌باشند. در کل فرایند تحقیق تعیین این پرسش‌ها یکی از دشوارترین وظایف میباشد. این پرسش‌ها نه تنها باید با عنوان تحقیق و توجیه بررسی آن مرتبط باشند، بلکه باید قابل تحقیق هم باشند، یعنی به واسطه یک استراتژی تحقیق که در ظرف یک مقیاس زمانی و با توجه به منابعی که در اختیار محقق است، قابلیت پاسخ‌دهی هم داشته باشند. در راستای پاسخگویی به سوال‌های تحقیق، وقتی متغیرهای مهم و روابط بین آن‌ها از طریق استدلال منطقی در چارچوب نظری تعیین شد، در وضعیتی قرار می‌گیریم که می‌توانیم روابط را در قالب فرضیه‌ها مورد آزمون قرار دهیم، تا پی ببریم که آیا این روابط در عالم واقعیت وجود دارند یا خیر.
در ایجاد یک استراتژی تحقیقاتی باید در خصوص جوانب مهم فرایندهای تحقیقاتی از جمله: روش تحقیق، جامعه و نمونه آماری، روش‌های گردآوری اطلاعات، روش‌های تحلیل داده‌ها، بودجه و جدول زمان‌بندی و نظایر آن تصمیم گرفت. اهداف و پرسش‌های تحقیق باید فهرستی از نیازهای اطلاعاتی را مطرح کنند.
بر اساس فرایند در گام ششم به اجرای تحقیق پرداخته میشود که جز مهمترین اجزای فرایند تحقیق به شمار می‌آید. بهترین طرح‌ها و استراتژی‌های پژوهشی بدون انجام دقیق، به نتایج مناسبی نخواهند رسید. با این حال باید یادآور شد که نتایج یک تحقیق زمانی نتیجه‌بخش خواهد بود که فرایندهای مقدماتی مطرح شده به دقت پی گرفته شده و تمهیدات مناسب برای انجام تحقیق اندیشیده شده باشد.
پس از انجام تحقیق، در گام آخر پژوهشگر به تدوین گزارش تحقیق می‌پردازد. برخلاف انجام یک تحقیق که محققان کم تجربه همواره به سرعت آن را انجام می‌دهند، نگارش نتایج معمولاً خیلی به تاخیر می‌افتد و وقت کافی برای تکمیل این وظیفه باقی نمی‌ماند. لذا، نگارش گزارش تحقیق میتواند به محض شروع پروژه آغاز شود، چرا که تمامی مراحل اولیه مثل بررسی ادبیات موجود و ایجاد چارچوب مفهومی،میتواند با پیش رفتن پروژه نوشته شود.
موضوع یا عنوان تحقیق باید دارای ویژگی هایی باشد که برخی از آن ها عبارتند از :
- به خوبی محتوای پژوهش را معرفی کند.
- در حد امکان فاقد عبارات اختصاری باشد.
- در حد امکان کوتاه و رسا باشد.
- فاقد قضاوت و القای مفاهیم باشد.
- به صورت سوالی عنوان نشود.
- به جامعه آماری مورد بررسی اشاره کند.
- به گونه ای جذاب و جالب توجه نوشته شود.
- به ابتکار خاص موجود در تحقیق اشاره کند.
درباره این سایت